Sposoby klasyfikacji śrub

Śruby należą do grupy najczęściej wykorzystywanych elementów złącznych. Ich użycie pozwala na tworzenie wytrzymałych połączeń, które w razie potrzeby mogą zostać łatwo zdemontowane. Dokręcenie śruby lub zastosowanie właściwie dobranej nakrętki z odpowiednim momentem obrotowym powoduje, że tarcie zachodzące między zwojami dwóch gwintów zapobiega poluzowaniu przy typowych obciążeniach. W zależności od potrzeb można użyć różnych typów śrub.

Klasyfikacja ze względu na kształt śruby

Różne konstrukcje wymagają wykorzystania odmiennych typów śrub, w zależności od właściwości dodatkowych oraz sposobu montażu, a także warunków, w jakich element będzie obciążany. Wśród podstawowych cech znajduje się klasyfikacja według typu łba – najczęściej spotyka się śruby z łbem sześciokątnym, popularne są śruby walcowe, a także m.in. z łbem młoteczkowym, skrzydełkowym lub z oczkiem i uchem. Kolejną ważną właściwością jest kształt zakończenia łba, który zwykle bywa płaski, może jednak także być np. soczewkowy, stożkowy lub wgłębiony. W wielu śrubach występuje też różne podsadzenie, czyli element znajdujący się między łbem a trzpieniem, służący do unieruchamiania śruby. Do najpopularniejszych należą śruby bez podsadzenia lub z podsadzeniem czworokątnym. W łbie śruby znajdować się może gniazdo służące do jej dokręcania. Jest ono używane m.in. w śrubach z zakończeniem soczewkowym oraz z łbami walcowymi i stożkowymi. Gniazda zwykle są sześciokątne (pod klucz imbusowy), sześciokątne z wklęsłymi ściankami (pod torx), z rowkiem lub krzyżakiem. Jeśli chodzi o trzpień, to w grę wchodzi gwint na całej długości lub jedynie na części. Trzpienie mogą być również pasowane, tj. wykonane z wysoką dokładnością wymiarową i przeznaczone do osadzenia w otworze z równie precyzyjnym przygotowaniem. Warto pamiętać, że klasyfikacja pod względem kształtu jest bardzo rozbudowana.

Klasyfikacja ze względu na parametry śruby

Jeżeli chodzi o parametry śrub, to największe znaczenie ma ich rozmiar, a więc średnica gwintu oraz jej długość mierzona do punktu, gdzie trzpień łączy się z łbem. Znaczenie ma też typ gwintu – rodzaj metryczny lub calowy – a także skok gwintu. Pod względem znoszenia obciążeń kluczowa będzie wytrzymałość śruby, a zatem klasa twardości, czyli wytrzymałość materiału na rozciąganie oraz stosunek granicy plastyczności śruby do jej wytrzymałości na rozciąganie. Klasyfikacje śrub mogą też obejmować rodzaj zabezpieczenia antykorozyjnego. W praktyce najczęściej śruby grupuje się według wymagań norm, które spełniają. Szeroki wybór śrub różnych typów można znaleźć w ofercie firmy Metalex, sprzedającej także wkręty i narzędzia.